Dù là xe tải chở hàng hay xe tải chở hành khách thì các lái xe cũng đều phải đảm bảo tính an toàn trong suốt chuyến đi. Để làm được điều này, lái xe tải phải tuân thủ tuyệt đối các nguyên tắc vận hành theo quy định. Vậy bạn có biết đó là những nguyên tắc nào? Tham khảo bài viết dưới đây của vantaibuuchinh nếu vẫn chưa tìm được nguyên tắc phù hợp.
Tổng hợp nguyên tắc vận hành xe tải an toàn
Đủ điều kiện hành nghề lái xe tải
Muốn hành nghề lái xe tải, các lái xe phải đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, điều kiện sau đây:
- Là công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài cư trú hợp pháp tại Việt Nam từ đủ 21 tuổi trở lên
- Có giấy phép lái xe hạng C trở lên, giấy đăng ký xe, bảo hiểm xe
- Có chứng chỉ hành nghề và chứng chỉ sức khỏe chuyên biệt được cấp bởi các cơ quan, đơn vị tương ứng theo quy định
- Lái xe đã qua huấn luyện nghệp vụ bảo hộ lao động và được cấp thẻ an toàn
- Có kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm lái xe tải
Kiểm tra tình trạng của xe trước khi vận hành
- Kiểm tra tình trạng kỹ thuật của xe gồm: hệ thống thắng hãm, hệ thống tay lái, côn chuyển và dẫn hướng, ống hãm, chốt an toàn, hệ thống đèn chiếu sáng, đèn báo hiệu, còi, cần gạt nước, độ mòn của vỏ xe, độ cứng của bánh xe
- Kiểm tra các chốt hãm giữ thùng ben khỏi bị lật, các chốt phía sau thùng xe kẹp chặt thùng ben với cơ cấu nâng
- Kiểm tra các cây dùng để chằn/ buộc hàng hóa
- Kiểm tra nhiên liệu, dầu bôi trơn, nước làm mát, dụng cụ chữa cháy,…
Nguyên tắc lấy/ chuyển hàng hóa
- Lái xe phải cho xe đậu có trật tự tại nơi quy định trong lúc chờ đến lượt xe mình vào nhận hàng; tuyệt đối không được xảy ra tình trạng tranh giành, chen chúc giữa các xe.
- Khi đưa xe tải vào lấy hàng từ phễu chứa hay máy xúc phải tính toán sao cho mặt phẳng mà xe đang đỗ có thể chịu được sức nặng của xe sau khi lấy xong hàng, đồng thời không có chướng ngại vật khi di chuyển
- Dòng chảy của hàng hóa được chuyển phải rơi vào đúng tâm thùng xe. Hàng chỉ được nhận khi xe đã dừng hẳn và tắt động cơ.
Nguyên tắc bốc/ chất hàng hóa
- Chất hàng vào chính giữa thùng xe
- Hàng nặng phải được chất xuống dưới, hàng nhẹ sẽ được chất lên trên
- Hàng hóa chất xong phải được chằng/ buộc bằng dây/ đóng cửa cẩn thận, không để xảy ra tình trạng lung lay, lắt đổ
- Số lượng hàng được chất lên xe phải đảm bảo đúng tải trọng cho phép của xe
- Hàng được chất lên xe không được vượt quá khỏi thùng xe theo quy định
- Trường hợp hàng chất quá dài thì phải thực hiện báo hiệu tương ứng: miếng vải nếu di chuyển ban ngày và đèn đỏ nếu di chuyển ban đêm.
- Chỉ được phép rời khỏi chỗ chất hàng khi công nhân bốc xếp đã hoàn tất công việc, rời khỏi xe và khóa thùng xe cẩn thận.
Di chuyển với tốc độ cho phép theo từng dạng địa hình tương ứng
- Tuân thủ quy định về tốc độ di chuyển cho phép khi vận hành xe tải theo từng điều kiện địa hình theo quy định.
- Di chuyển với tốc độ không được vượt quá 5km/h nếu xe tải hoạt động trong phạm vi nhà máy. Chạy tốc độ 10km/h nếu di chuyển trên đoạn đường thẳng và tầm nhìn không bị hạn chế
- Chạy số 2 và không được thay đổi số nếu di chuyển lên dốc
- Giữ khoảng cách tối thiểu là 20m với xe phía trước nếu chạy cùng chiều
- Một số nguyên tắc an toàn khác
- Khi rời khỏi xe, lái xe tải phải tắt máy, kéo thắng tay, cài số, rút chìa khóa điện, khóa cửa cẩn thận. Tuyệt đối không được rời khỏi xe khi động cơ vẫn đang hoạt động.
- Khi đổ nhiên liệu cho xe, lái xe tải cũng phải tắt máy, bánh xe phải được bơm đúng áp suất quy định
- Tuyệt đối không được cho người lên, xuống hay đeo bám xe khi xe đang chạy
- Xe chở chất nổ chỉ được dừng lại khi đến địa điểm giao hàng hoặc ở nơi có rất ít/ không có người qua lại.
- Nắm và sử dụng thành thạo dụng cụ chữa cháy trên xe khi xảy ra sự cố.
- Hạn chế tối đa việc gây tai nạn giao thông. Trường hợp xảy ra tai nạn, lái xe tải phải tìm mọi cách cấp cứu cho nạn nhân hoặc đưa nạn nhân đến trung tâm y tế gần nhất; nghiêm cấm hành động bỏ mặc nạn nhân; để nguyên xe ở vị trí gây tai nạn rồi trình báo cơ quan chức năng để được xử lý.
Những việc không được làm
- Chở người trong các thùng xe, đặc biệt là xe chở thuốc nổ hay đồ vật dễ kích nổ.
- Không sử dụng hoặc sử dụng không đúng chức năng của các phương tiện bảo hộ được cấp phát theo quy định.
- Kiểm tra hay sửa chữa hư hỏng của xe (dù nhỏ) khi đang bốc hàng. Chỉ được kiểm tra hay sửa chữa cơ cấu nâng/ cụm chi tiết của xe khi thùng xe được nâng lên và đã được chống cần bảo hiểm (đối với xe tự đổ)
- Đậu xe ở giữa dốc để nghỉ hay nhận hàng. Trường hợp bắt buộc đậu thì phải thực hiện chèn bánh xe chắc chắn.
Tình huống thường gặp và kinh nghiệm lái xe tải an toàn
Xe bị chói nắng
Đây là trường hợp thường gặp khi lái xe tải đường trường đi qua những đoạn đường cao tốc không một bóng cây vào những ngày nắng gắt. Để không bị chói mắt làm ảnh hưởng đến việc lái xe, các tài xế phải lau kính trước thật sạch, dùng thêm kính râm, đồng thời chuẩn bị sẵn tấm chắn phản quang bằng nhựa trong acrylic để mang lại hiệu quả tốt nhất
Lái xe tải dưới trời mưa lớn
Khi lái tải trong điều kiện mưa lớn, lái xe phải bật đèn cos, giảm tốc độ tránh trượt lướt do đường trơn, sử dụng hiệu quả gạt mưa và sấy kính, đồng thời đảm bảo hàng hóa đã được đậy lại – chạy xe vào làn giữa để tránh va chạm và tránh nước (làn giữa thường khô ráo hơn so với 2 mép đường) – dừng lại và đợi điều kiện tốt hơn rồi mới di chuyển nếu thời tiết quá xấu.
Khi xe tải bị sa vào bùn lầy
Bên cạnh một số “kinh nghiệm lái xe tải chở nặng qua bùn lầy” mà vantaibuuchinh đã chia sẻ đến bạn ở bài viết trước, trường hợp xe tải di chuyển tới và bị sa vào bùn lầy thì phải nhờ các phương tiện khác kéo lên. Lưu ý nên sử dụng dây cáp mềm (xích, cáp) hay thanh cứng (ống thép, ống có tai kéo hai đầu) có chiều dài phù hợp; thực hiện kéo từ từ thay vì kéo giật; trước khi kéo cần đảm bảo không có bất kỳ ai đứng gần dây cáp, tránh trường hợp dây cáp bị đứt văng vào người.
Lái xe tải dưới trời sương mù
Các tài xế lâu năm khuyên bạn không nên lái xe trong thời tiết sương mù vì rất nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bắt buộc phải di chuyển trong điều kiện này, lái xe nên chú ý bật đèn cos, đèn sương mù, di chuyển với tốc độ chậm, giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước, tuyệt đối tập trung, không bật radio hay nghe nhạc khi đang lái
Lái xe tải gặp tình trạng cháy
Việc xe tải đang đi trên đường thì bị cháy không phải là trường hợp hiếm gặp. Nguyên nhân có thể là do chập điện trên xe hay do tiếp xúc với nguồn điện cao thế bên ngoài. Khi gặp phải tình huống này, lái xe tải cần hết sức bình tĩnh, lập tức cho xe dừng lại và tắt máy ngay, sơ tán người, hàng hóa và dùng bình chữa cháy cùng các phương tiện khác để dập lửa, gọi người dân và 114 giúp đỡ nếu tình trạng cháy trở nên nghiêm trọng; ngoài ra, nên lưu ý tuyệt đối không được dùng nước để chữa cháy cho xăng dầu.
Hy vọng những nguyên tắc vận hành xe tải an toàn mà vantaibuuchinh chia sẻ trên đây sẽ giúp các lái xe mới vào nghề bổ sung thêm những kiến thức lái xe cơ bản, đảm bảo an toàn cho không chỉ bản thân và hàng hóa trên xe mà còn cho cả người và phương tiện khác đang lưu thông trên đường.